Afshet e ofshet patriotike

Menjëherë pas videos së këngës së ushtarëve lapangjozë grekë vërshoi reagimi patriotik shqiptar, me nota groteske e të papërmbajtëshme. Ca thanë të mbyllen bankat greke në Shqipëri si edhe të gjitha bizneset greke, ca të tjerë të priten marrëdhëniet diplomatike, të tjerë akoma, të shporret Janullatosi. Në shumë shoqata e forume në internet u formuluan me ngut nota proteste e deklarata. Shpirti shqiptar u fye, u nëpërkëmb, zorrët e shqiptarit u përfytyruan si lidhëse në këpucët greke. Pati që thurën të frymëzuar raposodi e bejte që ti kujtojnë armikut grek se kush është shqipoja. Hajde more, hajde!

Shumë nga këto të shtyjnë të mendosh: ka punë më të mira për të bërë ky popull apo nuk ka? Pse rri si ai që tregojnë? Ai që kishte hedhur brezin në sheshin e fshatit dhe priste kush të kalonte e ta shkelte e të përfytej me të. Ky patriotizëm atavist i dyfeqeve me gjalmë është ai që do të na shpjerë në Evropë? Eshtë e vërtetë që shqiptari e ka dashur lirinë dhe vendin e tij si shumëkush në botë. Eshte e vërtetë gjithashtu se pozita gjeografike e vendit të tij i ka bërë shpesh herë të rriten orekset shoviniste të fqinjëve. Por historia e shqiptarëve nuk është fare e veçantë siç na mësohej në shkolla, sikur nuk paska vend e popull tjetër në botë që t’i kenë rënë në qafë kaq sa ne shqiptarëve.

Një ide e tillë na u ngulit me pompë e bujë nga propaganda e diktaturës komuniste. Atij sistemi i leverdiste ta ngrinte patriotizmin si virtutin më të shquar të shqiptarit. Që të jepej pas tij e të mos mendonte për të tjerat, për vjedhjet e pronës, mungesën e lirisë së fjalës e të mendimit, burgjet e internimet, rradhët për votim e për ushqim, jetën me komandë dhe izolimin nga bota. Dhe ishte ajo kohë kur Shqipëria u mbush me bunkerë dhe hunjve të vreshtave ju vunë maja metalike që parashutistët armiq të nguleshin në to. Shqiptari patriot u bë një mit i madh. Kënga buçiste : Në njërën dorë kazmën...në tjetrën pushkën, apo : Dhe në gojë të ujkut hedhim valle...Apo poezitë me shqiptarin që shkonte të maste kufijtë nëpër natë me pushkën e gjatë...Apo filmat me vigjilencën e shqiptarëve që mbronin kufijtë e që shpesh harrojmë se në ato kufij janë kapur e vrarë qindra e mijra njerëz që donin të iknin jashtë tyre dhe fare pakë nga ata që donin të hynin brenda tyre. Apo shqiptari i pamposhtur që çante udhën e historisë me pallë në dorë. Hajde përfytyrime, hajde! A kishte më bukur se të mbushej jeta me kësi imagjinatash ?

Vini re se sa ndryshon ky patriotizmi hoxhist nga ai i rilindasve. Patriotizmi i tyre nuk është i egër e luftënxitës, por i butë e i kulturuar. Ata propaganduan e luftuan për t’u treguar botës se edhe shqiptarët janë të aftë të bëjnë shtet e të rrojnë më vete si gjithë bota e qytetëruar. Ata u kujtuan shqiptarëve se janë shqiptarë e jo turq e se kanë një gjuhë që është gjuha shqipe. Por ama vini re Naim Frashërin se sa miqësisht u shtrin dorën grekërve. Në emër të humanizmit e fqinjësisë së mirë. Jo në emër të diktaturave e ideologjive siç mund të kishte bërë Hoxhomadhi ynë po qe se Greqia do të ishte bërë komuniste, kur të na bënte vëllezër e shkuar vëllezërve me grekët, siç na bëri me serbët, rusët e kinezët. Tjetër punë se do të prishej me ta më pas, po qe se do të tradhëtonin marksizmin.

Koha shkon. Historia thur bëmat e saj. Vetëm rapsodët e bejtexhijtë patriotë të afsheve e ofsheve mbeten të njëjtë. Janë po ata që këndonin në sarajet e sulltanit në Stamboll, ata që kanë kënduar për kralët, mbretërit, perandorët. Janë ata që duken në një film të vjetër të Cinecita për pushtimin shqiptar, se si vinë te Jakomoni për ta përshëndetur me veshjet kombëtare e çifteli e lahutë. Janë ata që u ngjirej zëri me: “Enver Hoxha o tungjatjeta...” apo “Fol Enver të lumtë goja...” në festivale, skena, podiume e kështjella. Janë ata që brohoritën “Mbreti vdiq, rroftë mbreti!” kur ra komunizmi. Ata që nxituan të thurin rimat: “O Fatos o legen, prite Salën se po vjen”. Janë ata që tani kanë veshje më moderne, përdorin dhe internetin po prapë nuk e kanë harruar zanatin e rapsodive dhe bejteve trimërore.

Ky palopatriotizëm i është ngjitur si sëmundje e ligë tërë këtij populli. Edhe më të moderuarit, ata që nuk shajnë e fyejnë me fjalë të pista armiqtë e shqiptarëve, kanë prapë nga ky patriotizëm hoxhist. Vini re se si shprehet një lexues (i moderuar) në një letër në gazetën Shekulli : “Shqiptarët, përveç të tjerash, i bashkon edhe besa dhe burrëria e tyre e fortë, unike dhe legjendare. Besa dhe burrëria e shquajnë kombin tonë nga kombet tjera. Ato janë karakteristikat dalluese të karakterit të shqiptarit, nga të cilat ndër shekuj e mijëvjeçarë ka rrezatuar vetëm besnikëri, çiltërsi, atdhedashuri, qëndresë dhe liri.
Deviza e tij luftarake dhe jetësore qe dhe mbeti: Atdheu mbi të gjitha! Prandaj edhe dje, edhe sot, edhe nesër, brohoritja e shqiptarit ishte, është dhe do të jetë: Shqipëria Etnike mbi të gjitha!”

Nuk duam ta analizojmë këtë thënie kallëkrupëse megallomane që i nxjerr shqiptarët jo vetëm me bisht (pra ndryshe nga të tjerët) por edhe me një bri të madh në ballë. Sa dëshpëruese e lodhëse janë këto hingëllimat për besë e burrëri legjendare. Dhe vini re në fund ku del zogu. Shqipëria etnike! Brohoritja për të pra nuk qënka gjë e keqe. Të këqia janë vetëm ato brohoritjet e të tjerëve për pjesë të vendit tonë. Dhe kjo shprehje gjen vend në një nga gazetat më me emër të Shqipërisë, në vitin e Krishtit 2007.

Sigurisht nuk janë vetëm shqiptarët që vuajnë nga ethet nacionaliste. Ka të tjerë plot në Greqi, në Serbi, në Bullgari e në Turqi. Në këtë të fundit bile akoma nuk është hequr ligji që të dënon me burg po fyeve apo cënove frymën turke, turqizmën. Sa do të donin ta futnin këtë ligj edhe në Shqipëri zanatçinjtë e palodhur të pseudopatriotizmit shqiptar. Atëhere le të guxonte të fliste kush kundër virtutit shqiptar të atdhedashurisë.

E gjithë kjo tjerrje e gjatë e dëshpëruese e kësaj teme, ofshet e afshet patriotike, kacafytjet, përbetimet për luftë e ngrënie gurmazesh armike, që barten me emra e mizanskena të tjera edhe në jetën e përditëshme dhe edhe mes vetë shqiptarëve, është një qorrsokak apo një udhë që të çon drejt greminës. Pse të mos i luftojmë armiqtë tanë (në se qënkan të tillë) qoftë dhe ata ushtarët lapërdharë grekë, me kulturë e me njerëzillëk ? Edhe vende më thellë në Azi, sillen më me kulturë se sa ne kur vjen puna në ratse të tilla. U bë i famshëm filmi i Boratit në botë. Po kazakistanasit nuk bënë thirrje për ta linçuar Sasha Baronin siç bëmë ne për atë gazetarin anglez. Ata bile e ftuan aktorin të merrte pjesë në reklamat e turizmit të vendit dhe e falenderuan që e bëri botën të interesohej për vendin e tyre.

Prirjet mbarëbotërore i kanë zhvleftësuar e bërë primitive afshet e ofshet patriotike e nacionaliste. Patriotizëm ka edhe në SHBA por ky është i një lloji tjetër. Eshtë patriotizmi i qytetarit amerikan për vendin e tij, një patriotizëm i lirë, divers i rracave e kombësive të ndryshme që kanë shtetësinë amerikane. Pa mendoni se çdo të bëhej sikur të mos ekzistonte dyshtetësia, pra të ishte siç e kanë ca shtete, që po more një shtetësi, do lësh tjetrën, atë origjinalen. A thua se nuk do ta linin shqipot atë pasaportën me shqiponjën dykrerëshe? Nuk e besoj. Sa të mira e begati do t’i sillte vendit ajo energji që harxhohet së koti nga pseudopatriotët dhe zanatçijtë e luftës permanente për mitin e patriotizmit dhe pamposhtmërisë shqiptare. Sa gjëra e punë lihen pa bërë të magjepsur nga këto pasione donkishoteske që na lënë kurdoherë në fundin e kazanit të përvëluar ballkanik. Këto pasione që shkurtojnë jetën, s’kanë të bëjnë kurrë gjë me kulturën e përparimin, me demokracinë e humanizmin që bota e madhe i ka njohur e është përpjekur të çajë drejt tyre që përpara se ai murgu i lashtë i Anamalit pranë Shkodrës të shkruante: “U Doni Gjoni biri i Bdek Buzukut...”