Rinia që vjen

Kudo në media, gazeta, revista, TV, radio dhe po ashtu neper forumet ku kuvendojne shqiptaret ne Internet, merzitesh e pikellohesh me katranin e atyre qe shkruajne per gjendjen atje, per zvarritjen e punëve, ngecjet në vend, sharjet, luftrat, korrupsionin, fillimet nga e para, krrabat që tërheqin nga vetja, rrëmujën, premtimet tollombace dhe kundërshtarët fajtorë. Të gjitha ato ç’thuhen janë ashtu, askush s’i luan dot as presjen, bile po të jesh me nge dhe i frymëzuar nga “të ligat” mud të shtosh edhe ca më tepër. Atëhere të pushton një ndjenjë boshi, një eter pikëllues dhe përpiqesh e përpiqesh ta shpiesh mendjen në gjëra të tjera, më të bukura, më optimiste. E megjithatë edhe po të bësh kështu, ajo ndjenja e mëparshme është atje, e rëndë dhe e palëvizëshme, si një gur i zi në mes të rrugës.

Por a kanë kohë për pesimizëm shqiptarët? Pesimizmi, thoshte autori dhe aktori i njohur Piter Ustinov, është luks për kohën tonë. Për ne, ca më shumë akoma. A thua se jemi ne kombi që i paskemi të gjitha të këqiat? Them se jo. Ka dhe kombe të tjerë që nuk shquhen vetëm për virtute. Por është fakt që 15 vjet nuk janë pak për t’u zhgënjyer nga demokracia dhe shteti i së drejtës e begatisë që kërkojmë të ndërtojmë. Këtu nuk është puna te një Berishë e një Nano që shumë naivë gjynafqarë e kanë për kollaj t’u veshin qyrkun e fajit dhe me këtë e shpëtojnë shpirtin. Nuk është puna as te ca politikanë që hynë në listat e para të demokracisë dhe s’ka burrë t’i shkulë nga podiumet. Nuk është fjala për ata çunakë e çupërlina që u rritën me pushtetin dhe ja mësuan hiletë e dredhirat. Eshtë fjala për vlerat, urtinë, kulturën dhe tolerancën e gjithë një kombi. Këto të gjitha, jo vetëm si kemi me tepri, por po të përdornim një mënyrë të butë të thëni, nuk i kemi aq sa të na bënin vërtet punë.

Ajo që më ngroh disi e më jep shpresë të dal nga ndjenjat që më kallin gjithë ç’ndodh në Shqipëri, është koha që rrojmë. Falë proceseve që ndodhën në botë, ai vend nuk është më një bunker komunist, është një vend i hapur. Njerëzit hyjnë e dalin, studjojnë jashtë, kthehen, punojnë, përpiqen. Vërtet ka halle, ka varfëri, ka mungesa, ka mërzi e trishtim por ajo që është e rëndësishme është se kthim prapa nuk ka. Shqiptarët e sotëm po difuzojnë aktivisht me botën e madhe dhe duan s’duan ata që rrojnë atje, do të rrëmbehen nga treni i pandalshëm i Evropës e botës. Por duhet që edhe ne, të nderuar miq pesimistë që e thoni menjëherë fjalën e fundit në trajtë postulati se ai vend s’bëhet kurrë, të forcojmë zemrat e të përpiqemi të bëjmë më të mirën tonë. Vetëm një rini e mençur dhe e kulturuar e shpëton Shqipërinë. Dhe ajo po vjen. Mos e lëmë atë të prishet e të bjerret e akaparuar nga brezat e mëprashëm të politikanëve. Le të gëzojë rininë si çdo rini e botës, por të mos e orientojë jetën drejt yllit të hedonizmit, drejt qejfeve ë shfrenuara, klubeve, pab-eve, kafeneve, drejt zvetënimit e imoralitetit. Të mos jetë dendi e vanitoze. Le ta kundrojë jetën edhe përtej Tiranës, atje ku djemtë dhe vajzat e moshës së tyre vuajnë njëqind fish më shumë dhe mendojnë vetëm e vetëm si të ikin që andej e të gjejnë një jetë më të mirë. Le të vrasin mendjet për padrejtësitë, për krimin e korrupsionin, për demagogjinë dhe efektivitetin e shtetit.

Eshtë kjo rini që do të sjellë kulturën dhe tolerancën. Sado baltë e kërcuj të bartim me vete nga e kaluara, kultura dhe dija e botës të gdhend. Natyrisht, kjo nuk ndodh me ditë, me muaj, as me pakë vite. Po ç’kuptim ka, do të thuash ti miku im pesimist, sepse jeta ikën. Ka kuptim, o mik: duhet përpjekur më shumë. Vetë fakti që të gjitha të zezat e vërteta thuhen haptazi (bile shpesh herë me mllef të pakontrolluar) në mos në njërën, në tjetrën pjesë të medias shqiptare është një fitore e madhe e brezit paskomunist. Askush nuk të linçon, s’të zënë me gurë, s’të burgosin, s’të internojnë. Kjo nuk është pak. Kjo është fillimi i luftës tënde. I luftës sonë të gjithëve. Ky ishte fati i brezit tonë apo i brezave tanë, i neve që e njohim rregjimin shnjerëzor hoxhian nga librat, filmat e historitë e familjeve tona. Dhe ta dish, duhet të jemi të lumtur me këtë fat. Nuk na çon kush si kope nëpër votime e parada ku të kuasim si bretkoca e të pallim si lopët për udhëheqësit, nuk na shpien në zborre e nëpër rradha qumështi, me një telajo dalëboje për horizont e qiell. E pra, kjo nuk është pak.

Të gjithë popujt kanë pjesën e tyre të dallkaukëve, sharlatanëve, intolerantëve, nacionalistëve ekstremë, demagogëve pa skrupuj dhe budallejve të pandreqshëm. Kush më shumë e kush më pak. Këto pjesë të zeza të shoqërisë (që shpesh edhe njeriu normal i ka në vete e i dalin nganjëherë në pah) nuk pakësohen e shuhen me ndonjë ilaç a terapi, as me dietë e hajmalira. Ato pakësohen e zhduken vetëm me kulturën që nuk është as shqiptare, as greke, as serbe, as italiane apo amerikane. Eshtë kultura që depozitohet nga njerëzimi pa u kuptuar e ndjerë, ashtu si palat e sedefta që u vishen perlave në guackat e funddeteve.

E pra, e përsëris: këtë kulturë mund ta sjellë vetëm një rini e mençur e pa paragjykime. Dhe ajo po vjen për të hequr pikërisht atë gur të zi nga mesi i rrugës.

(Botuar në Gazeta Sot, 14 mars 2006)