Shporta me karavidhe e mendimit shqiptar

Një artikull i Kiço Blushit në Gazeta Shqiptare të së dielës, 12 tetor, shkaktoi një mori reagimesh shumica me duf të papërmbajtur patologjik. Në qoftë se Kiço Blushi do të shkruante me një pseudonim që nuk e di njeri ashtu siç shkruajnë shumica e anonimatit internetist, gjysma e argumenteve të komentshkruesve do të binin, se ato në fakt merren me vetë personin e zotit Blushi, familjen e tij dhe të kaluarën. Kiço Blushi është një nga penat e spikatura në gazetarinë shqiptare të pas-demokracisë. Mund të jesh apo të mos jesh dakord me të po kompetenca e shkrimeve të tij të detyron t’i përgjigjesh me argumente e logjikë e jo me kodra pas bregut e mllefe frelëshuara që të ngjethin leshtë e kokës.

Jo me të gjitha ato që thotë z. Blushi në shkrimin e fundit është dakord autori i këtyre rradhëve. Ai nuk është dakord as me prirjen kristiano-ortodokse që z. Blushi e tjerr me shumicë nëpër shkrimet e veta. E keqja e sotme shqiptare nuk i vjen Shqipërisë nga feja muslimane e cila ka strehë në një pjesë të shoqërisë shqiptare, por nga mentaliteti i trashëguar i së kaluarës ku periudha komuniste ka një rol mbizotërues. Pjesa më aktive e shoqërisë shqiptare janë sot njerëz që nuk e praktikojnë fenë bile edhe që nuk besojnë fare në zot gjë që nuk është as turp e as marre ta thuash. Kemi parë këto vite gjithfarsoj pushtetarësh të shumtë me origjinë të të gjitha feve e besimeve që kanë shpërdoruar pushtetin e janë tallur me votat e popullit. Pastaj zoti Blushi nuk ka pse u vë borinë më kot emigrantëve “anti-sllavo ortodoksë“ siç i quan ai. Faji nuk është tek ta por te vetë shoqëria shqiptare që jeton në Shqipëri dhe bën jetën atje.

Në komentet për këtë shkrim, si dhe në komente të tjera për të tjera shkrime, ka sidoqoftë mendime të mençura e të vlefshme, ka dhe njerëz me vizione të qarta e që dinë ç’shprehin e kërkojnë. Por gjithsesi ato janë pranë e krah më krah me plot të tjera mendime aspak serioze, të shprehura shpesh herë pa lexuar mirë shkrimin për të cilin bëhet komenti e që futen në debat thjeshtë për të vrarë kohën. Pikërisht këto mendime përçarte janë ato që e degradojnë opinionin shqiptar.

Duke lënë mënjanë pështymat e këllirat që përmbajnë shumë nga komentet e që bëjnë të mjerë çdo letër gazete, vini re dy nga komentet për shkrimin e fundit të zotit Blushi: “Atehere çohuni e bjeruni tradhëtarëve me gurrë, me dru, me fjaeë e me se të mundni! Mos ti lejojmë të ikin duke u tallur me idealin e Shqipes, me krenarinë tonë më të lartë e hyjnore, po ti ç'nderojmë e të ikin me turp porsi laviret që bëjnë pare duke shit nderin dhe trupin e tyre.” (Petrit Kola). (Kujt t’i biem more petrit patrioti i dyfekut me gjalmë? Pse nuk na thua se kujt duhet t’i biem? Apo t’i biem njëri tjetrit e të bëjmë luftë civile? Mjerë logjika e politika që dashka mend nga ty!). “Pasuria më e madhe e kombit shqiptar që nga Skënderbeu, Konica, është dr. prf. Sali Berisha, Lulzim Basha. Këta janë vlera për të gjith shqiptarët kudo që ndodhen me keto 2-vlera te cmuara kombi shqiptar krenohet u rrit ose me mir u rifitu identiteti shqiptar.” (meridag). (Ja pra që paskemi dalë në selamet me këto dy vlera të mëdha: Sali Berisha e Lulzim Basha dhe e pakemi zgjidhur problemin e identiteti shqiptar. Rroftë liria e përçartjes o meridag!).

Ka në komente njerëz që vlerësojnë z. Blushi si një gazetar të guximshëm e si qytetar të ndershëm që i dhimbet populli e kombi, ka të tjerë që e shajnë atë si të shitur te greku e Janullatosi dhe flakin ndaj tij sharjet më të ndryra perverse. Mendimet e opinionet shpërndahen pra në këtë rast në 360 gradë dhe qytetari i gjorë që nuk jep mendim por vetëm dëgjon e sheh (sepse në këtë botë jo të gjithë japin mendime e ide) nuk di nga t’ja mbajë e ç’mendim të përqafojë.

Pse vallë ndëdh kështu? Pse ka kaq zhurmë në mendimin amorf shqiptar të gjërave të përditëshme? Pse është aq kaotik mendimi politik, opinioni për çështjet e ndryshme që shqetësojnë publikun? Vini re çfar komente gjenerojnë opinionet e artikujshkruesve në median shqiptare. Sa mllef e urrejtje ka në to dhe sa pak maturi, vetpërmbajtje e gjykim të shëndoshë. Nuk do shumë mend për të gjykuar një shoqëri nga zhurma e opinioneve kafe-internetiste që pasqyrohet në një mënyrë lidhjeje reciproke edhe në median e shkruar apo audiovizive të vendit.

Mendoj se një shembull të shëmtuar të polemikës e debatit mbi opinionet e jep më së pari vetë media shqiptare, e shkruar, e dëgjuar apo e shikuar. Ajo pastaj ndiqet e shumfishohet në taborret anonime që vërsulen në cybermedia. Artikullshkruesit shpesh sulmojnë personin dhe jo problemin, ndonjëherë edhe njeri tjetrin, luftojnë me çomage e hanxharë e jo me argumente e kulturë. Vini re median në SHBA. Sipas prirjeve të tyre, gazetarët kolumnistë ndahen në liberalë apo konservatorë. Liberalë janë për shembull Pol Krugman i New York Times dhe Riçard Kohen i Washington Post, apo konservatorë janë Çarls Krothamer i Washington Post dhe Rouland Evans (vdiq tani së fundi) i The Chikago Sun-Times, por në shkrimet e tyre nuk gjen kurrë referenca e jo më sharje apo fyerje për njeri tjetrin. Ata luftojnë idetë që lëvizin në shoqërinë amerikane dhe që ata i quajnë të dëmshme apo të favorshme, por kurrë në artikujt e tyre nuk gjen mllef, kutërbim patologjik e mendësi shfarosëse.

Etika e të shkruarit duhet ta shqetësojë shumë median shqiptare ende në formim. Gazetat nuk duhet të lejojnë kurrë, qoftë edhe në versionet e tyre të internetit, shkrime apo komente me fjalë fyese nga më të turpshmet e më të ultat dhe gjuhë rrugaçësh apo zhargone të shëmtuara gjoja humoreske.

Kjo luftë bezdisëse dhe e zhurmëshme dhe aspak një debat i ndershëm e i vetpërmbajtur ka bërë që spektri i mendimit opinionbërës shqiptar të shpërndahet në të gjithë planin 360 gradësh, pa lejuar konvergjencën drejt ideve kryesore që s’është e thënë të jenë kurdoherë gjithëpërjashtuese. Dhe duke qenë i tillë mendimi shqiptar kthehet në një shportë me karavidhe e cila siç e di gjithkush, nuk bën kurrë përpara.

(Botuar në gazetën Sot, 16 tetor 2008)